Adhyatma Upanishad
Translated by Dr. A. G. Krishna Warrier
Published by The Theosophical Publishing House, Chennai
॥ अध्यात्मोपनिषत्॥
|| adhyātmopaniṣat ||
॥ అధ్యాత్మోపనిషత్
॥
अधी + आत्म = अध्यात्म = The Supreme Spirit
यत्रान्तर्याम्यादिभेदस्तत्त्वतो न हि युज्यते।
निर्भेदं
परमाद्वैतं स्वमात्रमवशिष्यते॥
yatrāntaryāmyādibhedastattvato
na hi yujyate |
nirbhedaṁ paramādvaitaṁ
svamātramavaśiṣyate ||
యత్రాన్తర్యామ్యాదిభేదస్తత్త్వతో న హి
యుజ్యతే ।
నిర్భేదం పరమాద్వైతం స్వమాత్రమవశిష్యతే ॥
Where there is a state neither turning
inward nor outward, neither the beginning nor end, etc., that state deserves to be the
state of indifference, highest without a second (non-dualistic); that state is left
with the remnant of self in Truth with Self.
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात्पूर्णमुदच्यते।
पूर्णस्य
पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः॥
om pūrṇamadaḥ pūrṇamidaṁ pūrṇātpūrṇamudacyate
|
pūrṇasya pūrṇamādāya pūrṇamevāvaśiṣyate
||
om śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||
ఓం పూర్ణమదః పూర్ణమిదం
పూర్ణాత్పూర్ణముదచ్యతే ।
పూర్ణస్య పూర్ణమాదాయ పూర్ణమేవావశిష్యతే ॥
ఓం శాన్తిః శాన్తిః శాన్తిః ॥
Om! That (Brahman) is infinite, and this (universe) is infinite.
The infinite proceeds from the infinite.
(Then) taking the infinitude of the infinite (universe),
It remains as the infinite (Brahman) alone.
Let there be Peace in me!
Let there be Peace in my environment!
Let there be Peace in the forces that act on me!
हरिः
ॐ॥ अन्तःशरीरे निहितो गुहायामज
एको नित्यमस्य
hariḥ om || antaḥśarīre
nihito guhāyāmaja eko nityamasya
హరిః ఓం ॥ అన్తఃశరీరే నిహితో గుహాయామజ ఏకో
నిత్యమస్య
Om! In the cave of the body is eternally set the one unborn.
पृथिवी शरीरं यः पृथिवीमन्तरे संचरन्यं पृथिवी न वेद।
pṛthivī śarīraṁ yaḥ pṛthivīmantare
saṁcaranyaṁ pṛthivī na veda |
పృథివీ శరీరం యః పృథివీమన్తరే సంచరన్యం
పృథివీ న వేద ।
The earth is His body. (Though) moving within the earth, the earth knows
Him not.
यस्यापःशरीरं यो अपोऽन्तरे संचरन्यमापो न विदुः।
యస్యాపఃశరీరం యో అపోఽన్తరే సంచరన్యమాపో న
విదుః ।
The water is His body. (Though) moving within the water, the water knows
Him not.
यस्य
तेजः शरीरं यस्तेजोऽन्तरे संचरन्यं तेजो न वेद।
yasya tejaḥ śarīraṁ
yastejo'ntare saṁcaranyaṁ tejo na veda |
యస్య తేజః శరీరం యస్తేజోఽన్తరే సంచరన్యం
తేజో న వేద ।
yasyāpaḥśarīraṁ yo apo'ntare
saṁcaranyamāpo na viduḥ |
The fire is His body. (Though) moving within the fire, the fire knows Him
not.
यस्य
वायुः शरीरं यो वायुमन्तरे
संचरन्यं वायुर्न वेद।
yasya vāyuḥ śarīraṁ yo
vāyumantare saṁcaranyaṁ vāyurna veda |
యస్య వాయుః శరీరం యో వాయుమన్తరే సంచరన్యం
వాయుర్న వేద ।
The air is His body. (Though) moving within the air, the air knows Him
not.
यस्याकाशः
शरीरं य आकाशमन्तरे संचरन्यमाकाशो
न वेद।
yasyākāśaḥ śarīraṁ ya
ākāśamantare saṁcaranyamākāśo na veda |
యస్యాకాశః శరీరం య ఆకాశమన్తరే
సంచరన్యమాకాశో న వేద ।
The ether is His body. (Though) moving within the ether, the ether knows
Him not.
यस्य
मनः शरीरं यो मनोऽन्तरे
संचरन्यं मनो न वेद।
yasya manaḥ śarīraṁ yo
mano'ntare saṁcaranyaṁ mano na veda |
యస్య మనః శరీరం యో మనోఽన్తరే సంచరన్యం మనో
న వేద ।
The mind is His body. (Though) moving within the mind, the mind knows Him
not.
यस्य
बुद्धिः शरीरं यो बुद्धिमन्तरे
संचरन्यं बुद्धिर्न वेद।
yasya buddhiḥ śarīraṁ yo
buddhimantare saṁcaranyaṁ buddhirna veda |
యస్య బుద్ధిః శరీరం యో బుద్ధిమన్తరే
సంచరన్యం బుద్ధిర్న వేద ।
The intellect is His body. (Though) moving within the intellect, the
intellect knows Him not.
यस्याहंकारः
शरीरं योऽहंकारमन्तरे संचरन्यमहंकारो न वेद।
yasyāhaṁkāraḥ śarīraṁ yo'haṁkāramantare
saṁcaranyamahaṁkāro na veda |
యస్యాహంకారః శరీరం యోఽహంకారమన్తరే
సంచరన్యమహంకారో న వేద ।
The ego is His body. (Though) moving within the ego, the ego knows Him
not.
यस्य
चित्तं शरीरं यश्चित्तमन्तरे संचरन्यं चित्तं न वेद।
yasya cittaṁ śarīraṁ
yaścittamantare saṁcaranyaṁ cittaṁ na veda |
యస్య చిత్తం శరీరం యశ్చిత్తమన్తరే
సంచరన్యం చిత్తం న వేద ।
The mind-stuff is His body. (Though) moving within the mind-stuff, the
mind-stuff knows Him not.
यस्याव्यक्तं
शरीरं योऽव्यक्तमन्तरे संचरन्यमव्यक्तं न वेद।
yasyāvyaktaṁ śarīraṁ
yo'vyaktamantare saṁcaranyamavyaktaṁ na veda |
యస్యావ్యక్తం శరీరం యోఽవ్యక్తమన్తరే
సంచరన్యమవ్యక్తం న వేద ।
The unmanifest is His body. (Though) moving within the unmanifest, the
unmanifest knows Him not.
यस्याक्षरं
शरीरं योऽक्षरमन्तरे संचरन्यम्क्षरं न वेद।
yasyākṣaraṁ śarīraṁ yo'kṣaramantare
saṁcaranyamkṣaraṁ na veda |
యస్యాక్షరం శరీరం యోఽక్షరమన్తరే
సంచరన్యమ్క్షరం న వేద ।
The imperishable is His body. (Though) moving within the imperishable, the
imperishable knows Him not.
यस्य
मृत्युः शरीरं यो मृत्युमन्तरे
संचरन्यं मृत्युर्न वेद।
yasya mṛtyuḥ śarīraṁ yo mṛtyumantare
saṁcaranyaṁ mṛtyurna veda |
యస్య మృత్యుః శరీరం యో మృత్యుమన్తరే
సంచరన్యం మృత్యుర్న వేద ।
The Death is His body. (Though) moving within Death, Death knows Him not.
स एष सर्वभूतान्तरात्मापहतपाप्मा दिव्यो देव
एको नारायणः।
sa eṣa
sarvabhūtāntarātmāpahatapāpmā divyo deva eko nārāyaṇaḥ |
స ఏష సర్వభూతాన్తరాత్మాపహతపాప్మా దివ్యో
దేవ ఏకో నారాయణః ।
He, then, is the inner-self of all beings, sinless, heaven-born, luminous,
the sole Narayana.
अहं
ममेति यो भावो देहाक्षादावनात्मनि।
अध्यासोऽयं
निरस्तव्यो विदुषा ब्रह्मनिष्ठया॥ १॥
ahaṁ mameti yo bhāvo dehākṣādāvanātmani
|
adhyāso'yaṁ nirastavyo viduṣā
brahmaniṣṭhayā || 1||
అహం మమేతి యో భావో దేహాక్షాదావనాత్మని ।
అధ్యాసోఽయం నిరస్తవ్యో
విదుషా బ్రహ్మనిష్ఠయా ॥ ౧॥
1. Superimposition is the thought, 'I' am and mine are the body, the
senses, etc., which are all other than the Self. Through devotion to Brahman,
the wise man should repudiate it.
ज्ञात्वा
स्वं प्रत्यगात्मानं बुद्धितद्वृत्तिसाक्षिणम्।
सोऽहमित्येव
तद्वृत्त्या स्वान्यत्रात्म्यमात्मनः॥
२॥
jñātvā svaṁ pratyagātmānaṁ
buddhitadvṛttisākṣiṇam |
so'hamityeva tadvṛttyā
svānyatrātmyamātmanaḥ || 2||
జ్ఞాత్వా స్వం ప్రత్యగాత్మానం
బుద్ధితద్వృత్తిసాక్షిణమ్ ।
సోఽహమిత్యేవ తద్వృత్త్యా
స్వాన్యత్రాత్మ్యమాత్మనః ॥ ౨॥
2. Knowing oneself to be the subject, the witness of intellect and its
operations, reject the idea of the
Self being other than the subject, identifying the 'I' with that (the
subject).
लोकानुवर्तनं
त्यक्त्वा त्यक्त्वा देहानुवर्तनम्।
शास्त्रानुवर्तनं त्यक्त्वा स्वाध्यासापनयं कुरु॥ ३॥
lokānuvartanaṁ tyaktvā
tyaktvā dehānuvartanam |
śāstrānuvartanaṁ tyaktvā
svādhyāsāpanayaṁ kuru || 3||
లోకానువర్తనం త్యక్త్వా త్యక్త్వా దేహానువర్తనమ్
।
శాస్త్రానువర్తనం త్యక్త్వా
స్వాధ్యాసాపనయం కురు ॥ ౩॥
3. Rejecting conformity with the world, the body, and the Shastras, remove
superimposition on the Self.
स्वात्मन्येव
सदा स्थित्या मनो नश्यति
योगिनः।
युक्त्या
श्रुत्या स्वानुभूत्या ज्ञात्वा
सार्वात्म्यमात्मनः॥ ४॥
svātmanyeva sadā sthityā
mano naśyati yoginaḥ |
yuktyā śrutyā svānubhūtyā
jñātvā sārvātmyamātmanaḥ || 4||
స్వాత్మన్యేవ సదా స్థిత్యా మనో నశ్యతి
యోగినః ।
యుక్త్యా శ్రుత్యా స్వానుభూత్యా జ్ఞాత్వా
సార్వాత్మ్యమాత్మనః ॥ ౪॥
4. The mind of the Yogin perishes as he stays without intermission in the
Self alone, knowing, through
reasoning, Shruti, and experience, that one is the Self of all beings.
निद्राया
लोकवार्तायाः शब्दादेरात्मविस्मृतेः।
क्वचिन्नवसरं
दत्त्वा चिन्तयात्मानमात्मनि॥ ५॥
nidrāyā lokavārtāyāḥ
śabdāderātmavismṛteḥ |
kvacinnavasaraṁ dattvā
cintayātmānamātmani || 5||
నిద్రాయా లోకవార్తాయాః
శబ్దాదేరాత్మవిస్మృతేః ।
క్వచిన్నవసరం దత్త్వా చిన్తయాత్మానమాత్మని
॥ ౫॥
5. Without granting for a moment even a toe-hold for sleep, gossip, verbal
exchanges, etc., and selfforgetfulness, meditate on the Self in the self.
मातापित्रोर्मलोद्भूतं मलमांसमयं वपुः।
त्यक्त्वा
चण्डालवद्दूरं ब्रह्मभूय कृती
भव॥ ६॥
mātāpitrormalodbhūtaṁ malamāṁsamayaṁ
vapuḥ |
tyaktvā caṇḍālavaddūraṁ
brahmabhūya kṛtī bhava || 6||
మాతాపిత్రోర్మలోద్భూతం మలమాంసమయం వపుః ।
త్యక్త్వా చణ్డాలవద్దూరం బ్రహ్మభూయ కృతీ
భవ ॥ ౬॥
6. Casting the body far aside, the offspring of parental exudations, as
its status is no better than that of
an outcast, and becoming Brahman, seek fulfilment.
घटाकाशं
महाकाशं इवात्मानं परात्मनि।
विलाप्याखण्डभावेन तूष्णीं भव सदा मुने॥
७॥
ghaṭākāśaṁ mahākāśaṁ
ivātmānaṁ parātmani |
vilāpyākhaṇḍabhāvena tūṣṇīṁ
bhava sadā mune || 7||
ఘటాకాశం మహాకాశం ఇవాత్మానం పరాత్మని ।
విలాప్యాఖణ్డభావేన తూష్ణీం భవ సదా మునే ॥
౭॥
7. Dissolve the self in the supreme Self as the pot-space is dissolved in
infinite space; then, as the Infinite be silent for ever, O sage!
स्वप्रकाशमधिष्ठानं स्वयंभूय सदात्मना।
ब्रह्माण्डमपि
पिण्डाण्डं त्यज्यतां मलभाण्डवत्॥ ८॥
svaprakāśamadhiṣṭhānaṁ svayaṁbhūya
sadātmanā |
brahmāṇḍamapi piṇḍāṇḍaṁ
tyajyatāṁ malabhāṇḍavat || 8||
స్వప్రకాశమధిష్ఠానం స్వయంభూయ సదాత్మనా ।
బ్రహ్మాణ్డమపి పిణ్డాణ్డం త్యజ్యతాం
మలభాణ్డవత్ ॥ ౮॥
8. Having become the self-luminous Substratum, as Being, reject both the
macrocosm and the
microcosm which are but abodes of impurities.
चिदात्मनि
सदानन्दे देहरूढामहंधियम्।
निवेश्य
लिङ्गमुत्सृज्य केवलो भव सर्वदा॥ ९॥
cidātmani sadānande deharūḍhāmahaṁdhiyam
|
niveśya liṅgamutsṛjya kevalo
bhava sarvadā || 9||
చిదాత్మని సదానన్దే దేహరూఢామహంధియమ్ ।
నివేశ్య లిఙ్గముత్సృజ్య కేవలో భవ సర్వదా ॥
౯॥
9. Locating the body-bound I-sense in the ever-blissful spiritual Self,
renounce the subtle body; eternally be the Absolute.
यत्रैष
जगदाभासो दर्पणान्तःपुरं यथा।
तद्ब्रह्माहमिति
ज्ञात्वा कृतकृत्यो भवानघ॥
१०॥
yatraiṣa jagadābhāso darpaṇāntaḥpuraṁ
yathā |
tadbrahmāhamiti jñātvā kṛtakṛtyo
bhavānagha || 10||
యత్రైష జగదాభాసో దర్పణాన్తఃపురం యథా ।
తద్బ్రహ్మాహమితి జ్ఞాత్వా కృతకృత్యో భవానఘ
॥ ౧౦॥
10. Knowing 'I am that Brahman' in which this world appearance (exists)
like a city reflected in a mirror, find fulfilment, O sinless one!
अहंकारग्रहान्मुक्तः स्वरूपमुपपद्यते।
चन्द्रवद्विमलः
पूर्णः सदानन्दः स्वयंप्रभः॥ ११॥
ahaṁkāragrahānmuktaḥ
svarūpamupapadyate |
candravadvimalaḥ pūrṇaḥ
sadānandaḥ svayaṁprabhaḥ || 11||
అహంకారగ్రహాన్ముక్తః స్వరూపముపపద్యతే ।
చన్ద్రవద్విమలః పూర్ణః సదానన్దః
స్వయంప్రభః ॥ ౧౧॥
11. Liberated from the grip of egoism, like the moon (after the eclipse),
full, ever blissful, selfluminous, one attains one's essence.
क्रियानाशाद्भवेच्चिन्तानाशोऽस्माद्वासनाक्षयः।
वासनाप्रक्षयो
मोक्षः सा जीवन्मुक्तिरिष्यते॥
१२॥
kriyānāśādbhaveccintānāśo'smādvāsanākṣayaḥ
|
vāsanāprakṣayo mokṣaḥ sā
jīvanmuktiriṣyate || 12||
క్రియానాశాద్భవేచ్చిన్తానాశోఽస్మాద్వాసనాక్షయః
।
వాసనాప్రక్షయో మోక్షః సా
జీవన్ముక్తిరిష్యతే ॥ ౧౨॥
12. The destruction of actions leads to that of thought; thence results
the dwindling of innate impulses (to act). The obliteration of innate impulses
is liberation; it is held to be freedom in life.
सर्वत्र
सर्वतः सर्वब्रह्ममात्रावलोकनम्।
सद्भावभावानादाढ्याद्वासनालयमश्नुते॥ १३॥
sarvatra sarvataḥ
sarvabrahmamātrāvalokanam |
sadbhāvabhāvānādāḍhyādvāsanālayamaśnute
|| 13||
సర్వత్ర సర్వతః సర్వబ్రహ్మమాత్రావలోకనమ్ ।
సద్భావభావానాదాఢ్యాద్వాసనాలయమశ్నుతే ॥ ౧౩॥
13. At all places and by all means, perceiving everything as Spirit, one
achieves the dissolution of innate impulses as it strengthens the attitude of
universal good will.
प्रमादो
ब्रह्मनिष्ठायां न कर्तव्यज़्
कदाचन।
प्रमादो
मृत्युरित्याहुर्विद्यायां ब्रह्मवादिनः॥ १४॥
pramādo brahmaniṣṭhāyāṁ na
kartavyaz kadācana |
pramādo mṛtyurityāhurvidyāyāṁ
brahmavādinaḥ || 14||
ప్రమాదో బ్రహ్మనిష్ఠాయాం న కర్తవ్యజ़్ కదాచన ।
ప్రమాదో మృత్యురిత్యాహుర్విద్యాయాం
బ్రహ్మవాదినః ॥ ౧౪॥
14. Never should one be heedless in devotion to Brahman; 'heedlessness is
death' so aver the philosophers of Brahman in regard to (this) science.
यथापकृष्टं
शैवालं क्षणमात्रं न तिष्ठति।
आवृणोति
तथा माया प्राज्ञं वापि
पराङ्मुखम्॥ १५॥
yathāpakṛṣṭaṁ śaivālaṁ kṣaṇamātraṁ
na tiṣṭhati |
āvṛṇoti tathā māyā prājñaṁ
vāpi parāṅmukham || 15||
యథాపకృష్టం శైవాలం క్షణమాత్రం న తిష్ఠతి ।
ఆవృణోతి తథా మాయా ప్రాజ్ఞం వాపి
పరాఙ్ముఖమ్ ॥ ౧౫॥
15. Just as a pulled-up water-reed stays not still, even for a moment, so
does Maya (ceaselessly) envelop even a wise man if he averts his face (from the
Truth).
जीवतो
यस्य कैवल्यं विदेहोऽपि स केवलः।
समाधिनिष्ठतामेत्य निर्विकल्पो भवानघ॥ १६॥
jīvato yasya kaivalyaṁ
videho'pi sa kevalaḥ |
samādhiniṣṭhatāmetya
nirvikalpo bhavānagha || 16||
జీవతో యస్య కైవల్యం విదేహోఽపి స కేవలః ।
సమాధినిష్ఠతామేత్య నిర్వికల్పో భవానఘ ॥
౧౬॥
16. Whosoever wins absoluteness while alive continues to be absolute even
after death. Rooted in concentration, O sinless one, remain steadfast.
अज्ञानहृदयग्रन्थेर्निःशेषविलयस्तदा।
समाधिना
विकल्पेन यदाद्वैतात्मदर्शनम्॥ १७॥
ajñānahṛdayagrantherniḥśeṣavilayastadā
|
samādhinā vikalpena
yadādvaitātmadarśanam || 17||
అజ్ఞానహృదయగ్రన్థేర్నిఃశేషవిలయస్తదా ।
సమాధినా వికల్పేన యదాద్వైతాత్మదర్శనమ్ ॥
౧౭॥
17. With the vision of the non-dual Self through unwavering concentration
comes the dissolution without residue of the knots of ignorance in the heart.
अत्रात्मत्वं
दृढीकुर्वन्नहमादिषु संत्यजन्।
उदासीनतया
तेषु तिष्ठेद्घटपटादिवत्॥ १८॥
atrātmatvaṁ dṛḍhīkurvannahamādiṣu
saṁtyajan |
udāsīnatayā teṣu tiṣṭhedghaṭapaṭādivat
|| 18||
అత్రాత్మత్వం దృఢీకుర్వన్నహమాదిషు
సంత్యజన్ ।
ఉదాసీనతయా తేషు తిష్ఠేద్ఘటపటాదివత్ ॥ ౧౮॥
18. Strengthening the sense of Self vis-à-vis this vision, and rejecting
it vis-à-vis the ego, etc., remain indifferent to them all, as to objects like
pots and clothes.
ब्रह्मादिस्तम्बपर्यन्तं मृषामात्रा उपाधयः।
ततः
पूर्णं स्वमात्मानं पश्येदेकात्मना स्थितम्॥ १९॥
brahmādistambaparyantaṁ mṛṣāmātrā
upādhayaḥ |
tataḥ pūrṇaṁ svamātmānaṁ
paśyedekātmanā sthitam || 19||
బ్రహ్మాదిస్తమ్బపర్యన్తం మృషామాత్రా
ఉపాధయః ।
తతః పూర్ణం స్వమాత్మానం పశ్యేదేకాత్మనా
స్థితమ్ ॥ ౧౯॥
19. All things from Brahma down to clumps of grass are nothing but unreal
adjuncts. Distinct from the, see one's Self existing as the immutable plenum.
स्वयं
ब्रह्मा स्वयं विष्णुः स्वयमिन्द्रः
स्वयं शिवः।
स्वयं
विश्वमिदं सर्वं स्वस्मादन्यन्न
किंचन॥ २०॥
svayaṁ brahmā svayaṁ viṣṇuḥ
svayamindraḥ svayaṁ śivaḥ |
svayaṁ viśvamidaṁ sarvaṁ
svasmādanyanna kiṁcana || 20||
స్వయం బ్రహ్మా స్వయం విష్ణుః స్వయమిన్ద్రః
స్వయం శివః ।
స్వయం విశ్వమిదం సర్వం స్వస్మాదన్యన్న
కించన ॥ ౨౦॥
20. One's Self is Brahma, Vishnu, Indra and Shiva; this entire world is
one's Self; other than this Self, there is nothing.
स्वात्मन्यारोपिता शेषाभासवस्तुनिरासतः।
स्वयमेव
परंब्रह्म पूर्णमद्वयमक्रियम्॥ २१॥
svātmanyāropitā śeṣābhāsavastunirāsataḥ
|
svayameva paraṁbrahma pūrṇamadvayamakriyam
|| 21||
స్వాత్మన్యారోపితా శేషాభాసవస్తునిరాసతః ।
స్వయమేవ పరంబ్రహ్మ పూర్ణమద్వయమక్రియమ్ ॥
౨౧॥
21. After repudiating all objective appearances superimposed on one's
Self, one remains alone as the supreme Brahman, full, non-dual, stirless.
असत्कल्पो
विकल्पोऽयं विश्वमित्येकवस्तुनि।
निर्विकारे
निराकारे निर्विशेषे भिदा
कुतः॥ २२॥
asatkalpo vikalpo'yaṁ
viśvamityekavastuni |
nirvikāre nirākāre nirviśeṣe
bhidā kutaḥ || 22||
అసత్కల్పో వికల్పోఽయం విశ్వమిత్యేకవస్తుని
।
నిర్వికారే నిరాకారే నిర్విశేషే భిదా కుతః
॥ ౨౨॥
22. The world is a postulation, as good as non-existent, in the one
Reality that is immutable, formless,
unqualified; whence is difference?
द्रष्टृदर्शनदृश्यादिभावशून्ये निरामये।
कल्पार्णव
इवात्यन्तं परिपूर्णे चिदात्मनि॥
२३॥
draṣṭṛdarśanadṛśyādibhāvaśūnye
nirāmaye |
kalpārṇava ivātyantaṁ
paripūrṇe cidātmani || 23||
ద్రష్టృదర్శనదృశ్యాదిభావశూన్యే నిరామయే ।
కల్పార్ణవ ఇవాత్యన్తం పరిపూర్ణే చిదాత్మని
॥ ౨౩॥
23. (In the one Reality) devoid of distinctions like the percipient,
perception, and the perceived, and of
all sufferings, in the absolutely full, spiritual, Self, like unto the
ocean at the time of cosmic dissolution, (whence is difference)?
तेजसीव
तमो यत्र विलीनं भ्रान्तिकारणम्।
अद्वितीये
परे तत्त्वे निर्विशेषे भिदा
कुतः॥ २४॥
tejasīva tamo yatra vilīnaṁ
bhrāntikāraṇam |
advitīye pare tattve nirviśeṣe
bhidā kutaḥ || 24||
తేజసీవ తమో యత్ర విలీనం భ్రాన్తికారణమ్ ।
అద్వితీయే పరే తత్త్వే నిర్విశేషే భిదా
కుతః ॥ ౨౪॥
24. Darkness implicit in It as in light is the cause of delusion. Whence
is difference in the supreme nondual and unqualified Reality?
एकात्मके
परे तत्त्वे भेदकर्ता कथं
वसेत्।
सुषुप्तौ
सुखमात्रायां भेदः केनावलोकितः॥
२५॥
ekātmake pare tattve
bhedakartā kathaṁ vaset |
suṣuptau sukhamātrāyāṁ bhedaḥ
kenāvalokitaḥ || 25||
ఏకాత్మకే పరే తత్త్వే భేదకర్తా కథం వసేత్
।
సుషుప్తౌ సుఖమాత్రాయాం భేదః కేనావలోకితః ॥
౨౫॥
25. In this uniform and supreme Reality, how can the agent of differences
dwell? In deep sleep that is nothing but bliss who has perceived difference?
चित्तमूलो
विकल्पोऽयं चित्ताभावे न कश्चन।
अतश्चित्तं
समाधेयि प्रत्यग्रूपे परात्मनि॥ २६॥
cittamūlo vikalpo'yaṁ
cittābhāve na kaścana |
ataścittaṁ samādheyi
pratyagrūpe parātmani || 26||
చిత్తమూలో వికల్పోఽయం చిత్తాభావే న కశ్చన
।
అతశ్చిత్తం సమాధేయి ప్రత్యగ్రూపే పరాత్మని
॥ ౨౬॥
26. This perception of difference is rooted in the mind (of the
percipient); there is none of it in the absence of the mind. Therefore,
concentrate the mind on the supreme Self as the subject.
अखण्डानन्दमात्मानं विज्ञाय स्वस्वरूपतः।
बहिरन्तः
सदानन्दरसास्वादनमात्मनि॥ २७॥
akhaṇḍānandamātmānaṁ vijñāya
svasvarūpataḥ |
bahirantaḥ
sadānandarasāsvādanamātmani || 27||
అఖణ్డానన్దమాత్మానం విజ్ఞాయ స్వస్వరూపతః ।
బహిరన్తః సదానన్దరసాస్వాదనమాత్మని ॥ ౨౭॥
27. Upon realizing the Self that is impartite bliss as one's own essence
(there follows) the savouring of the timeless bliss that is the Self, both
externally and internally.
वैराग्यस्य
फलं बोधो बोधस्योपरतिः फलम्।
स्वानन्दानुभवच्छान्तिरेषैवोपरतेः फलम्॥ २८॥
vairāgyasya phalaṁ bodho
bodhasyoparatiḥ phalam |
svānandānubhavacchāntireṣaivoparateḥ
phalam || 28||
వైరాగ్యస్య ఫలం బోధో బోధస్యోపరతిః ఫలమ్ ।
స్వానన్దానుభవచ్ఛాన్తిరేషైవోపరతేః ఫలమ్ ॥
౨౮॥
28. Of detachment the fruit is knowledge: of knowledge the fruit is
withdrawal. Experience of Self as bliss leads to peace; again, peace is the
fruit of withdrawal.
यद्युत्तरोत्तराभावे पूर्वरूपं तु निष्फलम्।
निवृत्तिः
परमा तृप्तिरानन्दोऽनुपमः स्वतः॥ २९॥
yadyuttarottarābhāve
pūrvarūpaṁ tu niṣphalam |
nivṛttiḥ paramā tṛptirānando'nupamaḥ
svataḥ || 29||
యద్యుత్తరోత్తరాభావే పూర్వరూపం తు
నిష్ఫలమ్ ।
నివృత్తిః పరమా తృప్తిరానన్దోఽనుపమః స్వతః
॥ ౨౯॥
29. Without the consequent states, the precedent ones are fruitless,
indeed. Cessation is supreme satisfaction; matchless bliss is spontaneous.
मायोपाधिर्जगद्योनिः सर्वज्ञत्वादिलक्षणः।
पारोक्ष्यशबलः
सत्याद्यात्मकस्तत्पदाभिधः॥ ३०॥
māyopādhirjagadyoniḥ
sarvajñatvādilakṣaṇaḥ |
pārokṣyaśabalaḥ
satyādyātmakastatpadābhidhaḥ || 30||
మాయోపాధిర్జగద్యోనిః సర్వజ్ఞత్వాదిలక్షణః
।
పారోక్ష్యశబలః సత్యాద్యాత్మకస్తత్పదాభిధః
॥ ౩౦॥
30. The expressed sense of the word tat (God) has Maya for His adjunct; He
is the world-cause. He is characterised by omniscience, etc.; is tinged by
transcendence, and is essentially Truth and so forth.
आलम्बनतया
भाति योऽस्मत्प्रत्ययशब्दयोः।
अन्तःकरणसंभिन्नबोधः स त्वंपदाभिधः॥ ३१॥
ālambanatayā bhāti
yo'smatpratyayaśabdayoḥ |
antaḥkaraṇasaṁbhinnabodhaḥ
sa tvaṁpadābhidhaḥ || 31||
ఆలమ్బనతయా భాతి యోఽస్మత్ప్రత్యయశబ్దయోః ।
అన్తఃకరణసంభిన్నబోధః స త్వంపదాభిధః ॥ ౩౧॥
31. The expressed sense of the word 'Tvam' shines forth as the content of
the idea and expression 'I'; it is awareness blended with the mind (the inner
organ of perception).
मायाविद्ये
विहायैव उपाधी परजीवयोः।
अखण्डं
सच्चिदानन्दं परं ब्रह्म
विलक्ष्यते॥ ३२॥
māyāvidye vihāyaiva upādhī
parajīvayoḥ |
akhaṇḍaṁ saccidānandaṁ paraṁ
brahma vilakṣyate || 32||
మాయావిద్యే విహాయైవ ఉపాధీ పరజీవయోః ।
అఖణ్డం సచ్చిదానన్దం పరం బ్రహ్మ విలక్ష్యతే
॥ ౩౨॥
32. Only through the exclusion of Maya and avidya, the adjuncts of God and
Jiva is the supreme Spirit,
the impartite Being, Consciousness and Bliss, indicated.
इत्थं
वाक्यैस्तथार्थानुसन्धानं श्रवणं भवेत्।
युक्त्या
संभावितत्वानुसन्धानं मननं तु तत्॥ ३३॥
itthaṁ
vākyaistathārthānusandhānaṁ śravaṇaṁ bhavet |
yuktyā saṁbhāvitatvānusandhānaṁ
mananaṁ tu tat || 33||
ఇత్థం వాక్యైస్తథార్థానుసన్ధానం శ్రవణం
భవేత్ ।
యుక్త్యా సంభావితత్వానుసన్ధానం మననం తు
తత్ ॥ ౩౩॥
33. 'To listen', thus is to pursue by means of sentences their import. On
the other hand, 'thinking' consists in perceiving its consistency with reason.
ताभ्यं
निर्विचिकित्सेऽर्थे चेतसः स्थापितस्य
यत्।
एकतानत्वमेतद्धि
निदिध्यासनमुच्यते॥ ३४॥
tābhyaṁ nirvicikitse'rthe
cetasaḥ sthāpitasya yat |
ekatānatvametaddhi
nididhyāsanamucyate || 34||
తాభ్యం నిర్విచికిత్సేఽర్థే చేతసః
స్థాపితస్య యత్ ।
ఏకతానత్వమేతద్ధి నిదిధ్యాసనముచ్యతే ॥ ౩౪॥
34. 'Meditation' is indeed the exclusive attention of the mind fixed on
(the import) rendered indubitable through listening and thinking.
ध्यातृध्याने
परित्यज्य क्रमाद्ध्येयैकगोचरम्।
निवातदीपवच्चित्तं समाधिरभिधीयते॥ ३५॥
dhyātṛdhyāne parityajya
kramāddhyeyaikagocaram |
nivātadīpavaccittaṁ
samādhirabhidhīyate || 35||
ధ్యాతృధ్యానే పరిత్యజ్య
క్రమాద్ధ్యేయైకగోచరమ్ ।
నివాతదీపవచ్చిత్తం సమాధిరభిధీయతే ॥ ౩౫॥
35. 'Concentration' is said to be the mind which, outgrowing the dualism
between the meditator and meditation, gradually dwells exclusively on the
object (of meditation) and is like a flame in a windless spot.
वृत्तयस्तु
तदानीमप्यज्ञाता आत्मगोचराः।
स्मरणादनुमीयन्ते व्युत्थितस्य समुत्थिताः॥ ३६॥
vṛttayastu tadānīmapyajñātā
ātmagocarāḥ |
smaraṇādanumīyante
vyutthitasya samutthitāḥ || 36||
వృత్తయస్తు తదానీమప్యజ్ఞాతా ఆత్మగోచరాః ।
స్మరణాదనుమీయన్తే వ్యుత్థితస్య సముత్థితాః
॥ ౩౬॥
36. Mind's modifications in regard to the Self are uncognized in that
state; they are (only) inferred as past, after quitting the state of Samadhi.
अनादाविह
संसारे संचिताः कर्मकोटयः।
अनेन
विलयं यान्ति शुद्धो धर्मो विवर्धते॥ ३७॥
anādāviha saṁsāre saṁcitāḥ
karmakoṭayaḥ |
anena vilayaṁ yānti śuddho dharmo vivardhate || 37||
అనాదావిహ సంసారే సంచితాః కర్మకోటయః ।
అనేన విలయం యాన్తి శుద్ధో ధర్మో వివర్ధతే ॥ ౩౭॥
37. Crores of karmans, accumulated in this beginningless transmigratory
life, are dissolved by means of
concentration: (then) pure virtue begins to flourish.
धर्ममेघमिमं
प्राहुः समाधिं योगवित्तमाः।
वर्षत्येष
यथा धर्मामृतधाराः सहस्रशः॥ ३८॥
dharmameghamimaṁ prāhuḥ
samādhiṁ yogavittamāḥ |
varṣatyeṣa yathā dharmāmṛtadhārāḥ
sahasraśaḥ || 38||
ధర్మమేఘమిమం ప్రాహుః సమాధిం యోగవిత్తమాః ।
వర్షత్యేష యథా ధర్మామృతధారాః సహస్రశః ॥
౩౮॥
38. The best knowers of Yoga call this concentration the cloud of virtues,
since it rains the flood-waters of virtue in a thousand streams.
अमुना
वासनाजाले निःशेषं प्रविलापिते
।
समूलोन्मूलिते
पुण्यपापाख्ये कर्मसंचये॥ ३९॥
amunā vāsanājāle niḥśeṣaṁ
pravilāpite |
samūlonmūlite puṇyapāpākhye
karmasaṁcaye || 39||
అమునా వాసనాజాలే నిఃశేషం ప్రవిలాపితే ।
సమూలోన్మూలితే పుణ్యపాపాఖ్యే కర్మసంచయే ॥
౩౯॥
वाक्यमप्रतिबद्धं सत्प्राक्परोक्षावभासिते।
करामलकमवद्बोधपरोक्षं प्रसूयते॥ ४०॥
vākyamapratibaddhaṁ
satprākparokṣāvabhāsite |
karāmalakamavadbodhaparokṣaṁ
prasūyate || 40||
వాక్యమప్రతిబద్ధం సత్ప్రాక్పరోక్షావభాసితే
।
కరామలకమవద్బోధపరోక్షం ప్రసూయతే ॥ ౪౦॥
39-40. When the load of innate impulses is dissolved without residue by
means of this (cloud of virtues) and heaps of karmans, good and evil, are
totally eradicated, the major text, which at first shone forth immediately, now
unobstructed, yields immediate awareness as (clear) as the myrobalan in the
palm (of one's hand).
वासनानुदयो
भोग्ये वैराग्यस्य तदावधिः।
अहंभावोदयाभावो
बोधस्य परमावधिः॥ ४१॥
vāsanānudayo bhogye
vairāgyasya tadāvadhiḥ |
ahaṁbhāvodayābhāvo bodhasya
paramāvadhiḥ || 41||
వాసనానుదయో భోగ్యే వైరాగ్యస్య తదావధిః ।
అహంభావోదయాభావో బోధస్య పరమావధిః ॥ ౪౧॥
41. The non-occurrence of the impulse (to enjoy, etc.,) in regard to the
objects of enjoyment marks the acme of detachment. The highest pitch of
awareness is (marked by) the non-occurrence of the egoistic sense.
लीनवृत्तेरनुत्पत्तिर्मर्यादोपरतेस्तु सा।
स्थितप्रज्ञो
यतिरयं यः सदानन्दमश्नुते॥ ४२॥
līnavṛtteranutpattirmaryādoparatestu
sā |
sthitaprajño yatirayaṁ yaḥ
sadānandamaśnute || 42||
లీనవృత్తేరనుత్పత్తిర్మర్యాదోపరతేస్తు సా
।
స్థితప్రజ్ఞో యతిరయం యః సదానన్దమశ్నుతే ॥
౪౨॥
42(a). The acme of withdrawal is (marked by) the non-occurrence of (even)
the latent impulse (to enjoy).
42(b). He is the ascetic of steadfast wisdom who enjoys bliss for ever;
ब्रह्मण्येव
विलीनात्मा निर्विकारो विनिष्क्रियः।
ब्रह्मात्मनोः
शोधितयोरेकभावावगाहिनि॥ ४३॥
brahmaṇyeva vilīnātmā
nirvikāro viniṣkriyaḥ |
brahmātmanoḥ
śodhitayorekabhāvāvagāhini || 43||
బ్రహ్మణ్యేవ విలీనాత్మా నిర్వికారో
వినిష్క్రియః ।
బ్రహ్మాత్మనోః శోధితయోరేకభావావగాహిని ॥
౪౩॥
निर्विकल्पा
च चिन्मात्रा वृत्तिः प्रज्ञेति
कथ्यते।| ४४-a|
nirvikalpā ca cinmātrā vṛttiḥ
prajñeti kathyate | 44-a|
నిర్వికల్పా చ చిన్మాత్రా వృత్తిః
ప్రజ్ఞేతి కథ్యతే । ॥ ౪౪-a॥
43-44(a). Whose self is merged in Brahman alone; who is immutable and
quiescent. Wisdom (prajna) is
defined as the unwavering spiritual mode whose content is the unity of
Brahman and Atman purged (of
all adjuncts).
सा सर्वदा भवेद्यस्य स जीवन्मुक्त
इष्यते॥ ४४-b॥
sā sarvadā bhavedyasya sa
jīvanmukta iṣyate || 44-b||
సా సర్వదా భవేద్యస్య స జీవన్ముక్త ఇష్యతే
॥ ౪౪-b॥
44(b). Whosoever possesses it (wisdom) without a break is liberated in
life;
देहेन्द्रियेष्वहंभाव इदंभावस्तदन्यके।
यस्य
नो भवतः क्वापि स जीवन्मुक्त इष्यते॥ ४५॥
dehendriyeṣvahaṁbhāva idaṁbhāvastadanyake
|
yasya no bhavataḥ kvāpi sa
jīvanmukta iṣyate || 45||
దేహేన్ద్రియేష్వహంభావ ఇదంభావస్తదన్యకే ।
యస్య నో భవతః క్వాపి స జీవన్ముక్త ఇష్యతే
॥ ౪౫॥
45. Who has no conceit of 'I' in regard to body and senses; nor the
conceit of objects in regard to things other than them - who is free from these
two conceits in regard to anything whatsoever is liberated-inlife;
न प्रत्यग्ब्रह्मणोर्भेदं कदापि ब्रह्मसर्गयोः।
प्रज्ञया
यो विजानाति स जीवन्मुक्त
इष्यते॥ ४६॥
na pratyagbrahmaṇorbhedaṁ
kadāpi brahmasargayoḥ |
prajñayā yo vijānāti sa
jīvanmukta iṣyate || 46||
న ప్రత్యగ్బ్రహ్మణోర్భేదం కదాపి
బ్రహ్మసర్గయోః ।
ప్రజ్ఞయా యో విజానాతి స జీవన్ముక్త ఇష్యతే
॥ ౪౬॥
46. Who, in his wisdom, perceives no difference between the subject and
Brahman; who neither refers to the creator nor creation is liberated in life.
साधुभिः
पूज्यमानेऽस्मिन्पीड्यमानेऽपि दुर्जनैः।
समभावो
भवेद्यस्य स जीवन्मुक्त
इष्यते॥ ४७॥
sādhubhiḥ pūjyamāne'sminpīḍyamāne'pi
durjanaiḥ |
samabhāvo bhavedyasya sa
jīvanmukta iṣyate || 47||
సాధుభిః పూజ్యమానేఽస్మిన్పీడ్యమానేఽపి
దుర్జనైః ।
సమభావో భవేద్యస్య స జీవన్ముక్త ఇష్యతే ॥
౪౭॥
47. Whose attitude is the same both when he is honoured by the virtuous
and when he is persecuted by the wicked is liberated in life.
विज्ञातब्रह्मतत्त्वस्य यथापूर्वं न संसृतिः।
अस्ति
चेन्न स विज्ञातब्रह्मभावो बहिर्मुखः॥ ४८॥
vijñātabrahmatattvasya
yathāpūrvaṁ na saṁsṛtiḥ |
asti cenna sa
vijñātabrahmabhāvo bahirmukhaḥ || 48||
విజ్ఞాతబ్రహ్మతత్త్వస్య యథాపూర్వం న
సంసృతిః ।
అస్తి చేన్న స విజ్ఞాతబ్రహ్మభావో
బహిర్ముఖః ॥ ౪౮॥
48. He who has realized the truth of Brahman no longer transmigrates, as
hitherto; if he does, this truth has not been realized by him; he is but an
extrovert.
सुखाद्यनुभवो
यावत्तावत्प्रारब्धमिष्यते।
फलोदयः
क्रियापूर्वो निष्क्रियो नहि
कुत्रचित्॥ ४९॥
sukhādyanubhavo
yāvattāvatprārabdhamiṣyate |
phalodayaḥ kriyāpūrvo niṣkriyo
nahi kutracit || 49||
సుఖాద్యనుభవో యావత్తావత్ప్రారబ్ధమిష్యతే ।
ఫలోదయః క్రియాపూర్వో నిష్క్రియో నహి కుత్రచిత్
॥ ౪౯॥
49. As long as the experience of pleasure, etc., lasts, so long operative
karmans from the past are held to persist. (Causal) actions precede the
occurrence of effects; never is this unpreceded by actions.
अहं
ब्रह्मेति विज्ञानात्कल्पकोटिशतार्जितम्।
संचितं
विलयं याति प्रबोधात्स्वप्नकर्मवत्॥ ५०॥
ahaṁ brahmeti
vijñānātkalpakoṭiśatārjitam |
saṁcitaṁ vilayaṁ yāti
prabodhātsvapnakarmavat || 50||
అహం బ్రహ్మేతి
విజ్ఞానాత్కల్పకోటిశతార్జితమ్ ।
సంచితం విలయం యాతి ప్రబోధాత్స్వప్నకర్మవత్
॥ ౫౦॥
50. Consequent on the experience 'I am Brahman', karmans accumulated in
the course of aeons are dissolved, even as the actions in dreams are, upon
waking up.
स्वमसङ्गमुदासीनं परिज्ञाय नभो यथा।
न श्लिष्यते यतिः किंचित्कदाचिद्भाविकर्मभिः॥
५१॥
svamasaṅgamudāsīnaṁ parijñāya
nabho yathā |
na śliṣyate yatiḥ kiṁcitkadācidbhāvikarmabhiḥ
|| 51||
స్వమసఙ్గముదాసీనం పరిజ్ఞాయ నభో యథా ।
న శ్లిష్యతే యతిః
కించిత్కదాచిద్భావికర్మభిః ॥ ౫౧॥
51. Just as nothing clings to space, so to the sage, who knows the Self to
be unattached and indifferent, future actions cling not in the least degree.
न नभो घटयोगेन सुरागन्धेन लिप्यते।
तथात्मोपाधियोगेन तद्धर्मे नैव लिप्यते॥
५२॥
na nabho ghaṭayogena
surāgandhena lipyate |
tathātmopādhiyogena
taddharme naiva lipyate || 52||
న నభో ఘటయోగేన సురాగన్ధేన లిప్యతే ।
తథాత్మోపాధియోగేన తద్ధర్మే నైవ లిప్యతే ॥
౫౨॥
52. Just as space is unaffected by the smell of liquor though it touches
the pot (containing the liquor), so is Self unaffected by the attributes of Its
adjuncts.
ज्ञानोदयात्पुरारब्धं कर्म ज्ञानान्न नश्यति।
अदत्त्वा
स्वफलं लक्ष्यमुद्दिश्योत्सृष्टबाणवत्॥ ५३॥
jñānodayātpurārabdhaṁ karma
jñānānna naśyati |
adattvā svaphalaṁ lakṣyamuddiśyotsṛṣṭabāṇavat
|| 53||
జ్ఞానోదయాత్పురారబ్ధం కర్మ జ్ఞానాన్న
నశ్యతి ।
అదత్త్వా స్వఫలం
లక్ష్యముద్దిశ్యోత్సృష్టబాణవత్ ॥ ౫౩॥
53. Karmans done before the dawn of knowledge perish not as a result of
that knowledge; they must produce their proper effect even as an arrow shot to
hit a target (stops not before hitting it).
व्याघ्रबुद्ध्या
विनिर्मुक्तो बाणः पश्चात्तु
गोमतौ।
न तिष्ठति भिनत्त्येव लक्ष्यं वेगेन
निर्भरम्॥ ५४॥
vyāghrabuddhyā vinirmukto bāṇaḥ
paścāttu gomatau |
na tiṣṭhati bhinattyeva lakṣyaṁ
vegena nirbharam || 54||
వ్యాఘ్రబుద్ధ్యా వినిర్ముక్తో బాణః
పశ్చాత్తు గోమతౌ ।
న తిష్ఠతి భినత్త్యేవ లక్ష్యం వేగేన
నిర్భరమ్ ॥ ౫౪॥
54. The arrow discharged (to hit) what was taken for a tiger stops not,
though, alter, (the target) is known to be a cow; the target is hit with full
force.
अजरोऽस्म्यमरोऽस्मीति य आत्मानं प्रपद्यते।
तदात्मना
तिष्ठतोऽस्य कुतः प्रारब्धकल्पना॥
५५॥
ajaro'smyamaro'smīti ya
ātmānaṁ prapadyate |
tadātmanā tiṣṭhato'sya kutaḥ
prārabdhakalpanā || 55||
అజరోఽస్మ్యమరోఽస్మీతి య ఆత్మానం ప్రపద్యతే
।
తదాత్మనా తిష్ఠతోఽస్య కుతః ప్రారబ్ధకల్పనా
॥ ౫౫॥
55. 'I am un-ageing'; 'I am immortal' - how can one who knows his Self to
be such and lives that knowledge fabricate operative past actions?
प्रारब्धं
सिद्ध्यति तदा यदा
देहात्मना स्थितिः।
देहात्मभावो
नैवेष्टः प्रारब्धं त्यज्यतामतः॥
५६॥
prārabdhaṁ siddhyati tadā
yadā dehātmanā sthitiḥ |
dehātmabhāvo naiveṣṭaḥ
prārabdhaṁ tyajyatāmataḥ || 56||
ప్రారబ్ధం సిద్ధ్యతి తదా యదా దేహాత్మనా
స్థితిః ।
దేహాత్మభావో నైవేష్టః ప్రారబ్ధం
త్యజ్యతామతః ॥ ౫౬॥
56. Then only is operative past action real when one mistakes one's Self
to be the body. The treatment of the body as Self is improper; therefore reject
(the notion) of operative past action.
प्रारब्धकल्पनाप्यस्य देहस्य भ्रान्तिरेव हि॥ ५७॥
prārabdhakalpanāpyasya
dehasya bhrāntireva hi || 57||
ప్రారబ్ధకల్పనాప్యస్య దేహస్య భ్రాన్తిరేవ
హి ॥ ౫౭॥
57. The fabrication of operative past actions is also, indeed, a delusion
due to this body.
अध्यस्तस्य
कुतस्तत्त्वमसत्यस्य कुतो जनिः।
अजातस्य
कुतो नाशः प्रारब्धमसतः कुतः॥
५८॥
adhyastasya
kutastattvamasatyasya kuto janiḥ |
ajātasya kuto nāśaḥ
prārabdhamasataḥ kutaḥ || 58||
అధ్యస్తస్య కుతస్తత్త్వమసత్యస్య కుతో జనిః
।
అజాతస్య కుతో నాశః ప్రారబ్ధమసతః కుతః ॥
౫౮॥
58. How can the superimposed be real? How can the unreal be born? How can
the unborn perish? How can the unreal own operative past actions?
ज्ञानेनाज्ञानकार्यस्य समूलस्य लयो यदि।
तिष्ठत्ययं
कथं देह इति शङ्कावतो
जडान्।
समाधातुं
बाह्यदृष्ट्या प्रारब्धं वदति
श्रुतिः॥ ५९॥
jñānenājñānakāryasya
samūlasya layo yadi |
tiṣṭhatyayaṁ kathaṁ deha iti
śaṅkāvato jaḍān |
samādhātuṁ bāhyadṛṣṭyā
prārabdhaṁ vadati śrutiḥ || 59||
జ్ఞానేనాజ్ఞానకార్యస్య సమూలస్య లయో యది ।
తిష్ఠత్యయం కథం దేహ ఇతి శఙ్కావతో జడాన్ ।
సమాధాతుం బాహ్యదృష్ట్యా ప్రారబ్ధం వదతి
శ్రుతిః ॥ ౫౯॥
न तु देहादिसत्यत्वबोधनाय विपश्चिताम्।
परिपूर्णमनाद्यन्तमप्रमेयमविक्रियम्॥ ६०॥
na tu
dehādisatyatvabodhanāya vipaścitām |
paripūrṇamanādyantamaprameyamavikriyam
|| 60||
న తు దేహాదిసత్యత్వబోధనాయ విపశ్చితామ్ ।
పరిపూర్ణమనాద్యన్తమప్రమేయమవిక్రియమ్ ॥ ౬౦॥
59-60. To answer the dull-witted (who) doubtfully ask how this body
persists if the entire effects of nescience with their cause are destroyed by
knowledge, Shruti, with an outward eye, propounds the theory of operative past
actions; not to suggest to the wise that the body, etc., are real.
सद्घनं
चिद्घनं नित्यमानन्दघनमव्ययम्।
प्रत्यगेकरसं
पूर्णमनन्तं सर्वतोमुखम्॥ ६१॥
sadghanaṁ cidghanaṁ
nityamānandaghanamavyayam |
pratyagekarasaṁ pūrṇamanantaṁ
sarvatomukham || 61||
సద్ఘనం చిద్ఘనం నిత్యమానన్దఘనమవ్యయమ్ ।
ప్రత్యగేకరసం పూర్ణమనన్తం సర్వతోముఖమ్ ॥
౬౧॥
61. A total plenum, without beginning and end, measure and change. Massed
being and intelligence, massed eternal bliss, undiminishing,
अहेयमनुपादेयमनाधेयमनाश्रयम्।
निर्गुणं
निष्क्रियं सूक्ष्मं निर्विकल्पं
निरञ्जनम्॥ ६२॥
aheyamanupādeyamanādheyamanāśrayam
|
nirguṇaṁ niṣkriyaṁ sūkṣmaṁ
nirvikalpaṁ nirañjanam || 62||
అహేయమనుపాదేయమనాధేయమనాశ్రయమ్ ।
నిర్గుణం నిష్క్రియం సూక్ష్మం నిర్వికల్పం
నిరఞ్జనమ్ ॥ ౬౨॥
62. With the sole savour of the subject, full, endless, behold all,
Neither to be shunned nor seized, neither to be held nor propped;
अनिरूप्यस्वरूपं
यन्मनोवाचामगोचरम्।
सत्समृद्धं
स्वतःसिद्धं शुद्धं बुद्धमनोदृशम्॥ ६३॥
anirūpyasvarūpaṁ
yanmanovācāmagocaram |
satsamṛddhaṁ svataḥsiddhaṁ
śuddhaṁ buddhamanodṛśam || 63||
అనిరూప్యస్వరూపం యన్మనోవాచామగోచరమ్ ।
సత్సమృద్ధం స్వతఃసిద్ధం శుద్ధం
బుద్ధమనోదృశమ్ ॥ ౬౩॥
63. Beyond inert forces and actions, subtle, certain, unblemished; Whose
essence is beyond thought, beyond mid and words;
स्वानुभूत्या
स्वयं ज्ञात्वा स्वमात्मानमखण्डितम्।
स सिद्धः सुसुखं तिष्ठ निर्विकल्पात्मनात्मनि॥ ६४॥
svānubhūtyā svayaṁ jñātvā
svamātmānamakhaṇḍitam |
sa siddhaḥ susukhaṁ tiṣṭha
nirvikalpātmanātmani || 64||
స్వానుభూత్యా స్వయం జ్ఞాత్వా
స్వమాత్మానమఖణ్డితమ్ ।
స సిద్ధః సుసుఖం తిష్ఠ
నిర్వికల్పాత్మనాత్మని ॥ ౬౪॥
64. Existent, a plenitude, self-proven, pure, awake and matchless. One
only is non-dual Brahman; here there is no plurality at all.
क्व
गतं केन वा नीतं
कुत्र लीनमिदं जगत्।
अधुनैव
मया दृष्टं नास्ति किं
महदद्भुतम्॥ ६५॥
kva gataṁ kena vā nītaṁ
kutra līnamidaṁ jagat |
adhunaiva mayā dṛṣṭaṁ nāsti
kiṁ mahadadbhutam || 65||
క్వ గతం కేన వా నీతం కుత్ర లీనమిదం జగత్ ।
అధునైవ మయా దృష్టం నాస్తి కిం మహదద్భుతమ్
॥ ౬౫॥
65. The delusion of the existent world and
the questions realting to its origin and dissolution vanish away.
किं
हेयं किमुपादेयं किमन्यत्किं विलक्षणम्।
अखण्डानन्दपीयूषपूर्णब्रह्ममहार्णवे॥ ६६॥
kiṁ heyaṁ kimupādeyaṁ
kimanyatkiṁ vilakṣaṇam |
akhaṇḍānandapīyūṣapūrṇabrahmamahārṇave
|| 66||
కిం హేయం కిముపాదేయం కిమన్యత్కిం
విలక్షణమ్ ।
అఖణ్డానన్దపీయూషపూర్ణబ్రహ్మమహార్ణవే ॥ ౬౬॥
66. What is that, that need to
be “let go” or “hold onto”? What is that which is not these two and is
important? As it is delusory world, there is nothing special about it. In this
ocean of undivided bliss, there is nothing with form or without form.
न किंचिदत्र पश्यामि न शृणोमि
न वेद्म्यहम्।
स्वात्मनैव
सदानन्दरूपेणास्मि स्वलक्षणः॥ ६७॥
na kiṁcidatra paśyāmi na śṛṇomi
na vedmyaham |
svātmanaiva sadānandarūpeṇāsmi
svalakṣaṇaḥ || 67||
న కించిదత్ర పశ్యామి న శృణోమి న
వేద్మ్యహమ్ ।
స్వాత్మనైవ సదానన్దరూపేణాస్మి స్వలక్షణః ॥
౬౭॥
67. By the realization of self as Self and
continually being in that bliss, neither I see nor hear anything that is
different than Self.
असङ्गोऽहमनङ्गोऽहमलिङ्गोऽहं हरिः।
प्रशान्तोऽहमनन्तोऽहं परिपूर्णश्चिरन्तनः॥ ६८॥
asaṅgo'hamanaṅgo'hamaliṅgo'haṁ
hariḥ |
praśānto'hamananto'haṁ
paripūrṇaścirantanaḥ || 68||
అసఙ్గోఽహమనఙ్గోఽహమలిఙ్గోఽహం హరిః ।
ప్రశాన్తోఽహమనన్తోఽహం పరిపూర్ణశ్చిరన్తనః
॥ ౬౮॥
68. I am the one who is non-attached, without
any gender, without any name or form. I am the Hari (all pervading). I am
peaceful, infinite, whole and who stays till the end.
अकर्ताहमभोक्ताहमविकारोऽहमव्ययः।
शुद्ध
बोधस्वरूपोऽहं केवलोऽहं सदाशिवः॥
६९॥
akartāhamabhoktāhamavikāro'hamavyayaḥ
|
śuddha bodhasvarūpo'haṁ
kevalo'haṁ sadāśivaḥ || 69||
అకర్తాహమభోక్తాహమవికారోఽహమవ్యయః ।
శుద్ధ బోధస్వరూపోఽహం కేవలోఽహం సదాశివః ॥
౬౯॥
69. I am the non-doer, non-enjoyer,
non-reactive, ageless, being in the knowledge of the purity or Truth, I am the
only One Sadāśiva.
एतां
विद्यामपान्तरतमाय ददौ। अपान्तरतमो
ब्रह्मणे ददौ।
ब्रह्मा
घोराङ्गिरसे ददौ। घोराङ्गिरा
रैक्वाय ददौ। रैक्वो रामाय
ददौ।
रामः
सर्वेभ्यो भूतेभ्यो ददावित्येतन्निर्वाणानुशासनं
वेदानुशासनं
वेदानुशासनमित्युपनिषत्॥
etāṁ vidyāmapāntaratamāya
dadau | apāntaratamo brahmaṇe dadau |
brahmā ghorāṅgirase dadau |
ghorāṅgirā raikvāya dadau | raikvo rāmāya dadau |
rāmaḥ sarvebhyo bhūtebhyo
dadāvityetannirvāṇānuśāsanaṁ
vedānuśāsanaṁ
vedānuśāsanamityupaniṣat ||
ఏతాం విద్యామపాన్తరతమాయ దదౌ । అపాన్తరతమో
బ్రహ్మణే దదౌ ।
బ్రహ్మా ఘోరాఙ్గిరసే దదౌ । ఘోరాఙ్గిరా
రైక్వాయ దదౌ । రైక్వో రామాయ దదౌ ।
రామః సర్వేభ్యో భూతేభ్యో
దదావిత్యేతన్నిర్వాణానుశాసనం
వేదానుశాసనం వేదానుశాసనమిత్యుపనిషత్ ॥
To Apantaratamas was this science imparted.
He imparted it to Brahma, who passed it on to Ghorangiras.
The latter gave it to Raikva and Raikva to Rama.
Rama imparted it to all beings.
This is the injunction in regard to Nirvana; this is the injunction of the
Vedas, of the Vedas.
This is the secret teaching.
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात्पूर्णमुदच्यते।
पूर्णस्य
पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः॥ हरिः
ॐ तत्सत्॥
om pūrṇamadaḥ pūrṇamidaṁ pūrṇātpūrṇamudacyate
|
pūrṇasya pūrṇamādāya pūrṇamevāvaśiṣyate
||
om śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||
hariḥ om tatsat ||
ఓం పూర్ణమదః పూర్ణమిదం
పూర్ణాత్పూర్ణముదచ్యతే ।
పూర్ణస్య పూర్ణమాదాయ పూర్ణమేవావశిష్యతే ॥
ఓం శాన్తిః శాన్తిః శాన్తిః ॥ హరిః ఓం
తత్సత్ ॥
Om! That (Brahman) is infinite, and this (universe) is infinite.
The infinite proceeds from the infinite.
(Then) taking the infinitude of the infinite (universe),
It remains as the infinite (Brahman) alone.
Om! Let there be Peace in me!
Let there be Peace in my environment!
Let there be Peace in the forces that act on me!
इति
अध्यात्मोपनिषत्समाप्ता॥
iti adhyātmopaniṣatsamāptā ||
ఇతి అధ్యాత్మోపనిషత్సమాప్తా ॥
Here ends the
Adhyatmopanishad belonging to the Sukla-Yajur-Veda
